Stefan był synem księcia węgierskiego Gejzy i Adelajdy – córki księcia polskiego Mieszka I. Urodził się w ówczesnej stolicy Węgier, Ostrzychomiu (Esztergom) ok. 969 r. Chrztu i bierzmowania udzielił mu św. Wojciech, biskup czeskiej Pragi, czczony jako patron Polski.

W roku 995 Stefan poślubił Gizelę, córkę księcia bawarskiego a siostrę cesarza Henryka II, późniejszą błogosławioną. Po śmierci ojca w roku 997, Stefan objął rządy w kraju, ale dopiero po pokonaniu książąt i wielmożów, którzy chcieli go pozbawić prawa do sukcesji.

Rządy jego odznaczały się konsekwentną chrystianizacją, ponieważ w chrześcijaństwie upatrywał czynnik jednoczący kraj podzielony na księstewka, często ze sobą skłócone. Pracując energicznie nad zjednoczeniem państwa jednocześnie stworzył solidną organizację kościelną. Założył dwie metropolie (Ostrzyhom i Kalocsa) oraz osiem biskupstw, w związku z czym sprowadził do Węgier wielu kapłanów i zakonników. Przyczynił się również do fundacji opactwa św. Marcina na Górze Panońskiej oraz do powstania kilku innych klasztorów i opactw, w tym także żeńskiego klasztoru obrządku wschodniego i klasztoru bazylianów. Dzieląc kraj na okręgi stworzył ramy dla sprawnie działającej administracji, a ustanawiając zarysy prawa państwowego, zapewnił swemu krajowi ład i dobrobyt oraz przybliżył do wzorców państw zachodnich.

W nagrodę otrzymał od papieża Sylwestra II koronę królewską i, jako pierwszy król Węgier, zaszczytny tytuł „króla apostolskiego”. Koronacja nastąpiła 25 grudnia, w uroczystość Bożego Narodzenia, w roku 1000. Nadto papież przysłał Stefanowi krzyż procesjonalny i nadał mu przywilej obsadzania stolic biskupich w kraju. Zostawił po sobie pamięć doskonałego, mądrego prawodawcy. Dzięki pomocy duchowieństwa wyszły dekrety królewskie, które państwu węgierskiemu zapewniły ład i dobrobyt
Stefan zmarł w Ostrzyhomiu 15 sierpnia 1038 roku. Wyróżniał się nabożeństwem do Matki Bożej, którą zwykł nazywać „Wielką Panią Węgrów”.

Relikwie św. Stefana spoczęły w katedrze w Szekesfehervar, którą wystawił. Papież św. Grzegorz VII w 1083 r. zezwolił na uroczyste „podniesienie” relikwii św. Stefana, co równało się wówczas kanonizacji. Tenże papież na prośbę św. Władysława, króla, zezwolił równocześnie na kult św. Emeryka, który doznaje czci jako patron katolickiej młodzieży węgierskiej. Św. Stefan jest patronem Serbii i Węgier oraz tkaczy.