Święto Najświętszej Maryi Panny Szkaplerznej jest uroczystością, w której obchodzimy ustanowienie Bractwa Szkaplerza Matki Bożej z góry Karmelu. Szkaplerz oznacza habit Zakonu poświęconego służbie i czci Matki Bożej. Przyjmując Szkaplerz, pragniemy odtąd żyć tym samym duchem Karmelu, pełnić tę samą misję i żyć w zjednoczeniu z Maryją, dla Maryi, przez Maryję i w Maryi.

„Karmel” znaczy „ogród”. Góra ta ma istotnie urocze położenie i wyróżnia się pięknością wśród wszystkich gór Ziemi świętej. U jej podnóży rosną piękne gaje oliwne i wawrzynowe, a jej szczyt wieńczą dęby i jodły i kwieciste polany. Liczne strumyki przerywają swym szumem ciszę lasów i użyźniają rozległe doliny. Tutaj to Eliasz prorok wyprosił u Boga ogień z nieba dla spalenia swej ofiary; tu samotnie oddawał się rozmyślaniu Elizeusz; tutaj w pierwszych wiekach chrześcijaństwa pobożni pustelnicy wybudowali świątynię na cześć Najświętszej Maryi Panny, tutaj wreszcie w połowie wieku dwunastego powstał zakon Karmelitów, z którego wyszedł św. Szymon Stock, założyciel Bractwa św. Szkaplerza.

Św. Szymon, rodem Anglik, żył przez lat kilkadziesiąt na puszczy. Kiedy pustelnicy z góry Karmelu pod naporem Saracenów opuścili swoje siedziby i przenieśli się na Zachód, Szymon przyłączył się do nich, a gdy Stolica Apostolska utworzyła z nich zakon, został wybrany pierwszym jego generałem. Już za jego rządów, które trwały lat dwadzieścia, zakon karmelitański rozwinął się wspaniale, zyskując liczne siedziby w Anglii, Francji, Włoszech i Niemczech. Do tak szybkiego rozwoju zakonu przyczyniła się przede wszystkim kwitnąca w nim szczególna cześć Najświętszej Maryi Panny, jak również praktyka szkaplerza, gorliwie szerzona przez św. Szymona. Pobożne podanie niesie, że jej początek opiera się na objawieniu, jakie dnia 16 lipca roku 1251 miał św. Szymon. Oto kiedy w gorącej modlitwie polecał swój zakon Najświętszej Pannie, ujrzał Ją trzymającą szkaplerz czyli szatę wierzchnią, jaką karmelici na podobieństwo niektórych innych zakonów nosili na właściwym habicie, i usłyszał z Jej ust tę obietnicę: „Szkaplerz ten jest znakiem łask, jakie wybłagam tobie i dzieciom mym z góry Karmelu; kto nosząc pobożnie ten szkaplerz, w nim umrze, zachowany będzie od ognia wiecznego. Jest on znakiem zbawienia, obroną w niebezpieczeństwach, zakładem pokoju i szczególniejszej mej opieki do końca wieków”.
W XIV wieku Maryja objawiła się papieżowi Janowi XXII, polecając mu w opiekę „Jej zakon” karmelitański. Obiecała wówczas obfite łaski i zbawienie osobom należącym do zakonu i wiernie wypełniającym śluby. Obiecała również wszystkim, którzy będą nosić szkaplerz, że wybawi ich z czyśćca w pierwszą sobotę po ich śmierci. Cały szereg papieży wypowiedziało się z pochwałami o tej formie czci Najświętszej Maryi i uposażyło to nabożeństwo licznymi odpustami. Wydali oni około 40 encyklik i innych pism urzędowych w tej sprawie.

Do spopularyzowania szkaplerza karmelitańskiego przyczyniło się przekonanie, że należących do bractwa szkaplerza Maryja wybawi z płomieni czyśćca w pierwszą sobotę po ich śmierci. Tę wiarę po części potwierdzili papieże swoim najwyższym autorytetem namiestników Chrystusa. Takie orzeczenie wydał jako pierwszy Paweł V 29 czerwca 1609 r., Benedykt XIV je powtórzył (+ 1758). Podobnie wypowiedział się papież Pius XII w liście do przełożonych Karmelu z okazji 700-lecia szkaplerza. Nie ma jednak ani jednego aktu urzędowego Stolicy Apostolskiej, który oficjalnie i w pełni aprobowałby ten przywilej. O przywileju sobotnim milczą najstarsze źródła karmelitańskie. Po raz pierwszy wiadomość o objawieniu szkaplerza pojawia się dopiero w roku 1430. Na pamiątkę objawienia Najświętszej Maryi Panny św. Szymonowi i założenia Bractwa Szkaplerza świętego papież Sykstus V (1585-1590) przeznaczył dzień 16 lipca dla zakonu karmelitańskiego, a Benedykt XIII (1724-1730) dla całego Kościoła świętego.

Nabożeństwo szkaplerza należało kiedyś do najpopularniejszych form czci Matki Bożej. Jeszcze dzisiaj spotyka się bardzo wiele obrazów Matki Bożej Szkaplerznej (z Góry Karmel), ołtarzy i kościołów. We Włoszech jest kilkaset kościołów Matki Bożej z Góry Karmel, w Polsce blisko setka. Wiele obrazów i figur pod tym wezwaniem zasłynęło cudami, tak że są miejscami pątniczymi. Niektóre z nich zostały koronowane koronami papieskimi. Szkaplerz w obecnej formie jest bardzo wygodny do noszenia. Można nawet zastąpić go medalikiem szkaplerznym. Z całą pewnością noszenie szkaplerza mobilizuje i przyczynia się do powiększenia nabożeństwa ku Najświętszej Maryi Pannie.

Szkaplerz nosili liczni władcy europejscy i niemal wszyscy królowie polscy (od św. Jadwigi i Władysława Jagiełły poczynając), a także liczni święci, również spoza Karmelu, m.in. św. Jan Bosko, św. Maksymilian Maria Kolbe, św. Wincenty a Paulo, czy też św. Franciszek Salezy. Sama Matka Boża, kończąc swoje objawienia w Lourdes i Fatimie, ukazała się w szkaplerzu, wyrażając przy tym wolę, by wszyscy go nosili. Na wzór szkaplerza karmelitańskiego powstały także inne, jednakże ten pozostał najważniejszy i najbardziej powszechny. W wieku 10 lat przyjął szkaplerz karmelitański także św. Jan Paweł II. Nosił go do śmierci.

Szkaplerz, będący znakiem maryjnym, zobowiązuje do chrześcijańskiego życia, ze szczególnym ukierunkowaniem na uczczenie Najświętszej Maryi Dziewicy potwierdzanym codzienną modlitwą Pod Twoją obronę. Na przestrzeni wieków możemy znaleźć wiele świadectw historii ludzi, których szkaplerz ocalił z niebezpieczeństw duszy i ciała.

Szkaplerz oznacza poświęcenie się Niepokalanemu Sercu Maryi i naśladowanie Jej cnót, szczególnie cnoty czystości i pokory. „Niech wszyscy noszący Szkaplerz św. który jest pamiątką otrzymaną od Matki Bożej, widzą w nim oznakę poświęcenia się Niepokalanemu Sercu Dziewicy” (św. Jan Paweł II).

Szkaplerz jest „szatą Maryi”, znakiem pokuty i nawrócenia. Kto przyjmuje Szkaplerz św., wyrzeka się złego ducha, odnawia przyrzeczenia chrztu św. i oddaje się Maryi jako Jej dziecko. Kto przyjmuje Szkaplerz, przyjmuje – jak św. Jan Apostoł pod krzyżem – Maryję do siebie, by żyć w zjednoczeniu z Nią i Jej służyć. Szkaplerz oznacza przymierze przyjaźni z Maryją, w którym Ona zobowiązuje się dopomóc nam do zbawienia i uświęcenia, a my zobowiązujemy się do Jej naśladowania, służenia Jej i rozszerzania Jej czci.