Antoni Ghislieri (znany także jako Aleksandrinus) urodził się 17 stycznia 1504 r. w Bosco Marengo, w Piemoncie (Włochy). Pochodził z ubogiej rodziny zamieszkałej w Bosco Marengo w Piemoncie, jako dziecko pracował przy wypasie bydła, a jego jedynym pragnieniem od młodości było żyć z Bogiem w ukryciu.
W wieku 14 lat, dzięki pomocy jednego z sąsiadów, dostał się na studia do konwentu dominikanów. Mając zaledwie piętnaście lat, w 1520 r., przywdział habit dominikański i otrzymał zakonne imię Michał. Rok później złożył śluby. W zakonie stał się wzorem doskonałości religijnej. Studia teologiczne odbywał kolejno w Bolonii i w Genui. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1528 roku, gdy miał 24 lata. Jego zdolności sprawiły, iż został mianowany profesorem teologii w Pawii i pracował jako wykładowca w różnych seminariach przez szesnaście lat.
Sytuacja religijna w Europie nie pozwoliła mu jednak prowadzić prostego i cichego życia, o jakim marzył, lecz powołała go do spożytkowania swych zdolności na chwałę Boga i obronę Kościoła. Ojciec Michał rozpoczął pełnienie posługi kapłańskiej niedługo po tym, jak Marcin Luter wywołał w Niemczech rewolucję religijną. Grabiono mienie kościelne i mordowano osoby duchowne, prześladowano ludność miast i wsi, a przede wszystkim siano spustoszenie w duszach ludzi, którzy przyjmując religię powstałą w umyśle augustiańskiego apostaty, odchodzili od Kościoła Chrystusowego i tracili łączność z łacińską cywilizacją.
Odpowiedzią na opłakane skutki rewolucji było ożywienie działalności inkwizycyjnej w państwach szczególnie dotkniętych jej wpływem. Michał Ghislieri sprawował urząd papieskiego sędziego Świętej Inkwizycji początkowo w Como i Bergamo. Papież Paweł IV, zatroskany o zbawienie dusz zagrożonych rozszerzeniem protestanckiej herezji, szukał współpracowników gotowych do spełniania trudnych zadań, przed jakimi stanął Kościół. Wówczas słynący gorliwością i sprawiedliwości o. Michał został mianowany biskupem, później zaś kardynałem, a w końcu naczelnym inkwizytorem całego Kościoła Powszechnego. Po śmierci Pawła IV na wniosek świętego Karola Boromeusza kardynał Ghislieri został obrany nowym Namiestnikiem Pańskim.
Zaraz po wstąpieniu na Tron Piotrowy, jako Pius V przystąpił on do potrzebnej od dawna reformy kurii rzymskiej i stosunków panujących w stolicy chrześcijaństwa. Rozpoczął od usunięcia rozpanoszonej w Rzymie rozpusty i przywrócenia karności wśród duchowieństwa. Wygnał mnichów przebywających poza klasztorem wbrew regule, a dzieci księży z nieprawego łoża odsunął od praw dziedziczenia majątku kościelnego. Zreformował administrację kościelną w Rzymie, zakładał także szkoły, szpitale i przytułki. Z wysokości Piotrowej Stolicy podejmował nieustanne starania, by jak najwięcej dusz uchronić od zarazy protestantyzmu, a dusze tkwiące w pogaństwie pociągnąć do Boga przez działalność misyjną. Święty charakteryzował się duchem ascetycznej pobożności, jakiego nabrał przez lata życia zakonnego – dzięki temu w Rzymie, jeszcze do niedawna będącego siedzibą zgorszenia za papieży z rodziny Borgiów, zagościł ład i porządek.
Święty Pius V miał też odegrać zasadniczą rolę w powstrzymaniu pochodu islamu na Europę. Wyznawcy Mahometa zajęli Cypr będący posiadłością wenecką i zwrócili oczy ku Europie. Wobec grożącego niebezpieczeństwa dzielny Następca świętego Piotra przyczynił się do zawiązania Ligi Świętej (Liga Santa), czyli sojuszu Państwa Kościelnego i władców chrześcijańskich – Hiszpanii i Wenecji oraz Genui, Sabaudii i Malty. Wojska tych państw stanęły do walki z naporem islamu w bitwie morskiej pod Lepanto 7 października 1571 r. Flota turecka odniosła wówczas druzgoczącą klęskę, co podniosło ochotę do obrony wiary i cywilizacji w chrześcijańskim świecie.
Podczas gdy żołnierze stawali do krwawego boju, święty pasterz Chrystusowej owczarni podejmował duchową walkę w swej rzymskiej posiadłości. Polecił ludowi chrześcijańskiemu modlitwę różańcową w intencji walczących, sam również trwał na modlitwie oraz podejmował umartwienia i praktyki pokutne. O wyniku bitwy papież dowiedział się w sposób nadprzyrodzony. Przerwał on nagle posiedzenie z gronem kardynalskim i podszedł do okna. Tam trwał przez chwilę z oczami skierowanymi do nieba, a następnie nakazał hierarchom rozejść się i oddać chwałę Bogu wszechmogącemu za wspaniałe zwycięstwo nad nieprzyjaciółmi Krzyża. Pierwszy przybyły spod Lepanto poseł potwierdził owe „niebieskie” wieści. Po bitwie papież ustanowił święto (7 października) Matki Bożej Zwycięskiej przemianowane przez jego następcę Grzegorza XIII na Matki Bożej Różańcowej, jako że właśnie modlitwa różańcowa miała się przyczynić do zwycięstwa.
Pius V nadał świętemu Tomaszowi z Akwinu tytuł Doktora Kościoła i nakazał wydanie wszystkich jego dzieł. Za jego rządów zaszczytnego miana Doktora Kościoła doczekali się również Ojcowie Kościoła, zarówno zachodni (Ambroży, Hieronim, Augustyn, Grzegorz Wielki) jak i wschodni (Bazyli Wielki, Grzegorz Nazjanzeński, Grzegorz z Nyssy, Jan Chryzostom). Z inicjatywy Piusa V wyszedł mszał rzymski zawierający rubryki i układ skodyfikowany na Świętym Soborze Trydenckim, a także brewiarz i Katechizm rzymski.
Waleczny papież zmarł w opinii świętości w wieku sześćdziesięciu ośmiu lat. Jego pełen zasług pontyfikat ugruntował zbawienne dzieło Soboru Trydenckiego i uczynił wiecznotrwałymi jego owoce. W bulli Quo primum tempore zatwierdził on ryt Mszy Świętej (zwany dziś rytem w formie nadzwyczajnej) jako jedyny obowiązujący w Kościele Rzymskim i zagroził gniewem Boga Wszechmogącego i błogosławionych Apostołów Piotra i Pawła wszystkim, którzy ośmieliliby się ten ryt znieść lub choćby podważyć autorytet papieskiego orzeczenia na jego temat (co uczyniono po Soborze Watykańskim II na fali „unowocześniania” Kościoła, co wywołało zamieszanie i liczne kontrowersje).
W rok po zwycięstwie pod Lepanto ciężko zachorował na nerki. Zaopatrzony ostatnimi sakramentami świętymi, ubrany w habit dominikański modlił się: „Panie, powiększaj moje cierpienia, ale z nimi powiększaj cierpliwość”. Zmarł w Rzymie 1 maja 1572 roku w wieku 68 lat. Został pochowany w Bazylice św. Piotra. W 1588 roku ciało papieża przeniesiono do grobowca w Bazylice S. Maria Maggiore, 27 kwietnia 1672 roku został beatyfikowany, a 22 maja 1712 roku kanonizowany.